სიახლეები

როგორ ასწავლეს ქართველებმა მაიკროსოფტს ქართული

როცა ფეისბუქი ჩვენს ძველ სტატუსებს გვახსენებს ხოლმე, როგორც წესი, არა მხოლოდ შინაარსის გამო გვრცხვენია, არამედ იმიტომაც, რომ ლათინურად ვწერდით. ჩვენ მოგიყვებით, როგორ შეიცვალა ეს მოცემულობა.

თებერვალი 17, 2020

2015 წლამდე ქართველების უმეტესობა მიმოწერისას ლათინურ ანბანს იყენებდა. იმის გათვალისწინებით, რომ მსოფლიო მოსახლეობის თითქმის ნახევარი ლათინური შრიფტით წერს, შეიძლება უცნაურად არაფერი მოგეჩვენოთ. თუმცა, ჩვენ საკუთარი დამწერლობა გვაქვს (მხედრული), რომელიც მეათე საუკუნეში შეიქმნა. მანამდე კიდევ ასომთავრული და ნუსხური იყო, რომლითაც მუდამ თავს ვიწონებთ. დღეს კი საამაყო საქმეებს კიდევ ერთი რამ დაემატა — Microsoft გვიყვება, რომ ქართული ენის სწავლას იწყებს და მას ყველა პროგრამაში დანერგავს.


ამ სტატიაში გაიგებთ, როგორ დაიწყო ეს პროცესი და რა შედეგებამდე მივიდა. მანამდე კი გეტყვით, რომ ყველა პროგრამაში ქართული ენის ინტეგრირების შედეგად, ნებისმიერი უცხოელი შეძლებს ინგლისურად გადათარგმნოს თქვენი კვლევები, ტექსტები თუ დიალოგები. ეს ყველაფერი კი, როგორც ქართული ენის, ისე თქვენს წარმატებაში უდიდეს როლს შეასრულებს.

როგორ დაიწყო ყველაფერი


ქართულად წერის სიყვარულმა და ანბანით სიამაყემ, 5 წლის წინ, თიბისიში გააჩინა ახალი კამპანიის იდეა. ასე დაიწყო #წერექართულად ინიციატივა, რომელშიც მალევე უამრავი ადამიანი ჩაერთო. ამ კამპანიამ საზოგადოებაში ქართული დამწერლობის ცნობადობა და მოხმარება გაზარდა. მალევე გაიზარდა შანსი, რომ ლათინური შრიფტით დაწერილ ნებისმიერ წინადადებაზე გამოჩენილიყო ადამიანი, რომელიც გიპასუხებდათ #წერექართულად.


ორი წლის წინ კი თიბისიმ კიდევ ერთი პროექტი — ქართულად დაიწყო, რომლის მთავარი მიზანიც Microsoft-ის კომპიუტერული პროგრამებისთვის ქართული ენის სწავლება იყო. პროექტში აქტიურად იყვნენ ჩართულები Microsoft-ის ოფისი საქართველოში, ინოვაციური ტექნოლოგიების ლაბორატორია GEOLAB, PH International და ელექტრონული წიგნის სახლი SABA.


თიბისის კომუნიკაციების ლიდერი, ტატო ნორაკიძე გვიყვება, რომ პროექტის პირველ ეტაპზე 100 000 წინადადება ითარგმნა, რომელიც Microsoft-ს მიაწოდეს.


"თიბისიმ გამოიწვია ქართველები, რომ წერისას ქართული ანბანი გამოეყენებინათ, შედეგად კი ციფრულ სამყაროში ქართული უნიკოდის გამოყენება 68%-ით გაიზარდა. ჰაშთაგი #წერექართულად 30 000-ჯერ გამოიყენეს და ეს არაა ყველაფერი. კამპანიის შემწირველებმა ციფრულ ფორმატში გადაიტანეს 30 შრიფტი და ქართულ-ინგლისური ლექსიკონი", — ვკითხულობთ Microsoft-ის სტატიაში.

რა იქნება შემდეგი


ზუსტად ვერ ვიტყვით, რამდენ ხანში აითვისებს Microsoft ქართულ წინადადებებს და რამდენ ხანში მოხდება ენის ინტეგრირება, მაგრამ მომავალი, სწორედ ესაა. მაიკროსოფტი გეუბნება, რომ თუ 2019 წელს ქართული ტექსტისთვის ლათინურ ანბანს იყენებ "შარში ხარ". ტატო ნორაკიძეს ჩვენთან საუბრისას მარტივი მაგალითი მოჰყავს იმის ასახსნელად, თუ რას ნიშნავს ქართული ენის ინტეგრირება:


"Skype კარგი მაგალითია: თუ თქვენ ესაუბრებით ამერიკელ მეგობარს, რომელმაც ქართული არ იცის, თქვენ კი — ინგლისური, პროექტის დასრულების შემდეგ, Skype სინქრონულად გადათარგმნის თქვენს წინადადებებს ინგლისურად, ხოლო თქვენი მეგობრისას — ქართულად".


მას შემდეგ, რაც Microsoft სისტემა გააანალიზებს ინფორმაციას, მივიღებთ პროგრამას, რომელმაც თითქმის სრულად იცის ქართული ენა და მისი სისტემები. ტატოს თქმით, თარგმანი ლოგიკური და იმაზე ბევრად უკეთესი იქნება, ვიდრე დღეს Google Translate.


"#წერექართულად 5 წლის წინ დავიწყეთ. მაშინ მიზნად დავისახეთ ქართული დამწერლობის და ანბანის პოპულარიზაცია მთელი მსოფლიოს მასშტაბით და მისი ინტეგრაცია კომპიუტერულ პროგრამებთან. 5 წლის განმავლობაში ბევრი საინტერესო პროექტი გავაკეთეთ: ინჟინერია გავაციფრულეთ, ლექსიკონები, ახალი შრიფტები შევქმენით, თუმცა ამ პროექტის მწვერვალი მაინც ისაა, რომ Microsoft-ის ტექნოლოგიებში დამწერლობის ინტეგრაცია მოხდა", — თქვა ტატო ნორაკიძემ.

ამ ერთობლივმა პროექტმა ტექნოლოგიურ რუკაზე საქართველო გამოაჩინა. ქართული ენის ინტეგრირება ქვეყანას განათლების, ინფორმაციის მიღების, მონაცემთა ანალიზისა თუ ბევრი სხვა მიმართულებით დაეხმარება. გაიზრდება საერთაშორისო ცნობადობაც — ინტეგრირების შემდეგ ნებისმიერი უცხოელი შეძლებს თქვენი ქართული ნაშრომები ინგლისურად წაიკითხოს.


თიბისიში ამბობენ, რომ #წერექართულად ტექნოლოგიებისა და ინოვაციების გარეშე მომავალშიც ვერ განვითარდება. ასე რომ, სანამ Microsoft ქართულს სწავლობს, ჩვენ შეგვიძლია ახალ იდეებზე ვიფიქროთ და რა თქმა უნდა, ყველაფერი ქართულად დავწეროთ.

ავტორი: On.ge