ანზორ ჩიხლაძე, ასევე ცნობილი როგორც ჯერონიმო, ქართული ჰიპ-ჰოპის პიონერი და ქუთაისური ჰიპ-ჰოპის სკოლის ერთ-ერთი საუკეთესო წარმომადგენელია.

დაჯილდოებული შესანიშნავი ლირიციზმით და ამბის გადმოცემის გამორჩეული უნარით, ჯერონიმო პირველი თაობის რეპერებიდან ქართულ ჰიპ-ჰოპ სცენას ყველაზე დიდი ხანი შემორჩა, და არა მხოლოდ შემორჩა, იგი დღემდე საქართველოში ერთ-ერთ ყველაზე ძლიერ და საინტერესო ლაივ შემსრულებლად რჩება. 

ჯერონიმო არტისტების იმ ძალიან პატარა პროცენტს მიეკუთვნება, რომელსაც თვითრეფლექსიის უნარი აღმოაჩნდა. კარიერის მანძილზე მას არაერთი კომერციული, მუსიკალურად ნაკლებად საინტერესო კომპოზიცია აქვს ჩაწერილი, მაგრამ, დროთა განმავლობაში, მისი პროდაქშენი ახალ დონეზე ავიდა, ტექსტები კი კიდევ უფრო საინტერესო გახდა. როგორც კარგი კონიაკი, წლებთან ერთად ჯერონიმოს შემოქმედებაც დაიხვეწა, უნიკალური გემო შეიძინა და კლასი გაუჩნდა. სასწაული ცოცხალი შესრულებების დამსახურებით კი, 2010-იან წლებში, ჯერონიმო მიწისქვეშეთის ლეგენდა გახდა. მისი საუკეთესო ტრეკები სამწუხაროდ ჩაწერილი არ არის და მათი მოსმენა მხოლოდ ცოცხალი შესრულების დროს არის შესაძლებელი. 

ჯერონიმო 90-იანების დასაწყისიდან ქუთაისური ჰიპ-ჰოპ კოლექტივის „ძებნილთა კლანის“ ერთ-ერთი სულისჩამდგმელი იყო. გარდა ამისა, მას, თავისი კარიერის მანძილზე, სამი სრულფასოვანი სოლო ალბომი აქვს ჩაწერილი. პირველი ჩანაწერი „შავი მზის ღამე“ ჯერ კიდევ 1996 წელს შეიქმნა, თუმცა ამ ალბომმა თავის დროზე დღის შუქი ვერ ნახა და დღემდე დაკარგულად ითვლება. იმ დროინდელი ჯერონიმო ქართული ჰიპ-ჰოპის პიონერის, შავი პრინცის დიდი გავლენის ქვეშ იყო. ჯერონიმოს პირველი შემოქმედება კი ნიუ-იორკული ჰიპ-ჰოპისთვის დამახასიათებელი მუსიკალური სტრუქტურით და ჭუჭყიანი ჟღერადობით გამოირჩეოდა. სერიოზული კომერციული წარმატება ქუთაისელმა არტისტმა 2000-იან წლებში მოიპოვა, როდესაც 2000 და 2004 წლებში, შესაბამისად, ორი ალბომი „მინდოდა მეთქვა“ და „იძებნება 2“ გამოუშვა. მათი წყალობით, ქუთაისელ არტისტს საქართველოს მასშტაბით სახელი გაუვარდა, ხოლო სინგლი „ჩემი ძმები“ ნამდვილი ჰიტი გახდა. ეს სიმღერა წლების განმავლობაში ყველა მუსიკალურ რადიოში ტრიალებდა და ნამდვილი კომერციული გარღვევა შეიქნა. 

2004 წლის მერე ჯერონიმოს სრულფასოვანი ალბომი აღარ ჩაუწერია, მაგრამ ყველაზე ძლიერი და საინტერესო ტრეკები მან სწორედ 2010-იან წლებში შექმნა, თუმცა როგორც გითხარით, ამ ტრეკების უმრავლესობა ჩაწერილი არ არის. ხარისხის ასეთი მკვეთრი გაუმჯობესება იმას უნდა მივაწეროთ, რომ 2010-იან წლებში ჯერონიმო უკვე თავისი ტრეკების პროდიუსერადაც თავად მოგვევლინა და ამ ფაქტმა მის შემოქმედებაზე ძალიან დადებითად იმოქმედა.

ჯერონიმო დროთა განმავლობაში გამორჩეულად საინტერესო და გემოვნებიანი პროდიუსერი გახდა. როგორც ემსი კი ჯერო სთორითელინგის გარდა, აბსოლუტურად უნიკალური ენერგეტიკით, ზუსტი დელივერით და საქმისადმი ყველასგან განსხვავებული, უაღრესად პროფესიონალური მიდგომით გამოირჩევა.

დე-კა: ჯერო, სად გაიზარდე და როგორი ბავშობა გქონდა? 

ჯერონიმო: დავიბადე და გავიზარდე ქუთაისში, მუშათა კლასის ოჯახში. ჩემს აღზრდაში ყველაზე დიდი როლი ბებიამ და ბაბუამ ითამაშეს, რადგან ცუდი სოციალური მდგომარეობის გამო, მშობლები იმ წლები ემიგრაციაში იყვნენ და, შეიძლება ითქვას, ბებიამ და ბაბუამ გამზარდეს. 

დე-კა: მუსიკის მიმართ პირველად ინტერესი როდის გაგიჩნდა?

ჯერონიმო: ბაბუაჩემი მელომანი კაცი იყო. იმ დროისთვის, რაც კარგ დასაკრავ აპარატად ითვლებოდა, ყველაფერი ჰქონდა. ბაბინების, ვინილების საკრავი, მაგნიტოფონი და ა.შ. ბაბუ როკის მსმენელი იყო. ასევე იმ დროინდელი პოპი და იტალო-დისკო უყვარდა და მეც რაც თავი მახსოვს, მუსიკასაც იმ დროიდან ვუსმენ. შემდეგ, ცოტა რომ წამოვიზარდე, კასეტების შეგროვება დავიწყე და რაც ხელში ჩამივარდებოდა, ყველაფერს ვუსმენდი.

დე-კა: იმ პერიოდის ქუთაისზე რომ მოგვიყვე და გაიხსენო პირველად ჰიპ-ჰოპით როდის მოიწამლე.

ჯერონიმო: ქუთაისი ჩემს ბავშობაში ძალიან კრიმინალური ქალაქი იყო. ზასტავაზე, უბანში სადაც გავიზარდე, ქურდები და კრიმინალები სუპერგმირებივით იყვნენ. როგორც დღეს პატარა ბავშვებისთვის სპაიდერმენი და ბეტმენი არიან, ისევე იყვნენ ჩვენთვის ეგენი. ჩემს მენტალიტეტში გარდატეხა მაშინ მოხდა, როდესაც მეზობელი ბიჭი, ძალიან კარგი მხატვარი გავიცანი. მას სახელოსნო ჰქონდა და მეგობრები მის სახლში ხშირად იკრიბებოდნენ ხოლმე. მათთან ურთიერთობის დროს გავაცნობიერე ამ ადამიანებსა და უბნის ბიჭებს შორის რამხელა განსხვავება იყო. ამ ხალხისგან ძალიან ბევრ საინტერესო რამეს ვისმენდი, მათ გახსნილი გონება ჰქონდათ და მიხარია, რომ საბოლოოდ ჩემში სიბნელე ამ მხარემ გადაწონა.

სწორედ მათგან გავიგე იმ პერიოდის ქუთაისის როკ მოძრაობის შესახებ. ჩემი თანატოლებისგან განსხვავებით, რომლებიც უბანს არ ცილდებოდნენ, ეს ბიჭები ბევრს მოძრაობდნენ და სიახლის წყურვილი ჰქონდათ. მეც ავყევი, უბანს გავცდი, სხვა რაღაცეების აღქმა დავიწყე და ამდენმა ახალმა შთაბეჭდილებამ გამაგიჟა, გამასულელა (იცინის). მშობლები, როგორც გითხარი, ემიგრაციაში იყვნენ და მეც არდადეგებზე მათთან მოსკოვში ჩავდიოდი ხოლმე. სწორედ იქ ვნახე იმ დროისთვის ახალი გამოსული კლიპი, Wu-Tang Clan-ის Protect Ya Neck. ამ ვიდეომ ჩემში უდიდესი შოკი გამოიწვია.

ჯერონიმო: როგორი ვიზუალიც იყო, შემსრულებლები როგორც მოძრაობდნენ, როგორი ჟღერადობა და ატმოსფეროც იყო კლიპში ­— ამ ყველაფერის ერთობლიობამ ჩემში რევოლუცია მოახდინა. ქუთაისში როდესაც დავბრუნდი და შთაბეჭდილებები მოვყევი, მეგობრებმა მითხრეს, აქაც არის ერთი ეგეთი ადამიანი, შურიკა, ჰიპ-ჰოპის მოყვარულიო. მეც დავინტერესდი და შურიკა (შავი პრინცი) რობი კუხიანიძის კონცერტზე გავიცანი. ასეა, ორმა რეპერმა ერთმანეთი როკ კონცერტზე გავიცანით (იცინის). მე მაშინ თანამოაზრის ძიებაში ვიყავი. ჩემს თანატოლებში უბანში არანაირი მხარდაჭერა არ მქონდა. მოსკოვიდან იმიჯშეცვილი ჩამოვედი. თვითგამოხატვაში იმაზე გაცილებით მეტი თავისუფლება მქონდა, ვიდრე მაშინ მიღებული იყო. კომბინიზონით, ოვერსაიზდ მაისურით და ორი ზომით დიდი ბოტასებით სიარული იმ დროს ქუთაისში საკმაოდ სახიფათო იყო. მალე უბანში მარგინალი გავხდი და მიუხედავად იმისა, რომ ეს ადამიანები ჩემი ბავშობის ძმაკაცები იყვნენ, მივხვდი რაღაც ეტაპი დასრულდა. მერე, როგორც გითხარი, შურიკა გავიცანი. მაშინ ასე ხდებოდა - გაცნობის დროს მკითხა: „რას უსმენ?“ მეც ვუთხარი: Wu-Tang, Das EFX, Public Enemy…

შურიკა ყოველთვის ისე გამოიყურებოდა, სულ შავები ეცვა ხოლმე და შავი სათვალეები ეკეთა. მოკლედ სულ შავი იყო, რომ დაინახავდი ცოტა შეგეშინდებოდა. კითხვაზე პასუხი როდესაც გავეცი, სახე ნელ-ნელა გაუნათდა, გაუკეთილდა და მითხრა: „ერთად ვიმოძრაოთ ძმაო!“. დავიწყე მასთან ერთად მოძრაობა. შურიკას უკვე ბიჭები ჰყავდა, ბრეიკერები. ძებნილთა კლანი, პირველ რიგში, ბი-ბოი ქრუ იყო. ძალიან მაგრად ცეკვავდნენ. შურიკა ასევე ტექსტებს წერდა და მერე ჯგუფის წევრებს უნაწილებდა - სმოგის ეს კუპლეტი, ფრედის ეს კუპლეტი და ა.შ. ბიტს რაც შეეხება, სტუდიაში მივდიოდით და ცოცხლად ვაკეთებდით. სემპლინგის შესახებ მაშინ არაფერი ვიცოდით და ჩვენით ვუკრავდით ყველაფერს. დრამ ბრეიქები გვქონდა, სამ-ოთხ ლუპს ერთმანეთს დავადებდით და ასე ვაწყობდით.

დე-კა: ძებნილის ჩანაწერებიდან შენი ფავორიტი ალბომი რომელია, რომელს გამოარჩევდი?

ჯერონიმო: სულ პირველი ალბომი უდაოდ საუკეთესო იყო. სამწუხაროდ, ეს ჩანაწერი დღეს დაკარგულია. ამ ალბომის რამდენიმე ტრეკი სხვა კომპოზიციებთან ერთად შემდეგ კრებულის სახლით თავიდან გამოიცა. ამ ჩანაწერს „იძებნება“ დაერქვა. გამოცემული ალბომებიდან ეს ჩემი ფავორიტია, მაგრამ, ძველი, პირველადი, პროდაქშენით უკეთესი იყო. საერთოდ, სამწუხაროდ, იმ პერიოდის ძალიან ბევრი მარგალიტი, ყველაზე გულწრფელი და ავთენტური ნამუშევრები უბრალოდ ქარს გაჰყვა. მაშინ საერთოდ არ ვფიქრობდით, რომ ეს ყველაფერი რაღაც პერიოდის მერე შეიძლებოდა ისტორიის ნაწილი გამხდარიყო. ბევრი სესია არ ჩავიწერეთ და არ შევინახეთ. თბილისში გადმოსვლის მერე კიდევ ბევრი სახლის შეცვლა მოგვიწია. დისკები, კასეტები, რაზეც მასალა გვქონდა დამახსოვრებული, ხეტიალში გაიფანტა და სამწუხაროდ ძალიან ბევრი რამე დაიკარგა. ყველაზე მეტად გული რაზეც მწყდება, შავი პრინცის სპექტაკლის კასეტა არის. ეს უნიკალური რამე იყო - ჩვენ რეპ-ოპერას ვეძახდით. სპექტაკლი აერთიანებდა დიალოგებს, ჰქონდა ბრეიკის ცეკვის ელემენტები, შიგადაშიგ იყო ემსიინგი და ა.შ. შურიკას როგორი ინტელექტუალურ შესაძლებლობაც ჰქონდა, ამ რეპ-ოპერაში ძალიან კარგად ჩანდა, უნიკალური იდეა იყო და ძალიან მენანება რომ ჩანაწერი დაიკარგა. იმ სესიას ცოცხლად მხოლოდ ჩვენი სამეგობრო წრის ორმოცდაათამდე ადამიანი თუ ესწრებოდა. მაშინ ოპერის თეატრში ოპერაზე არავინ დადიოდა და რეპზე ვინ მოვიდოდა.

დე-კა: შავი პრინცი გაიხსენე. მისი პიროვნება რამდენიმე სიტყვით შეგიძლია დაახასიათო?

ჯერონიმო: შურიკა იმდენად უნიკალური ადამიანი იყო, რომ რამდენიმე სიტყვით მისი პიროვნების აღწერა რთულია. რაც შემიძლია ვთქვა არის ის, რომ თავისი საქმე მანიაკურად უყვარდა. თავისი წარმოსახვითი სამყარო ჰქონდა და იმის იქით რა ხდებოდა, საერთოდ არ აინტერესებდა. მისი ეს საოცარი ენთუზიაზმი ძალიან გადამდები იყო. უნიჭიერესი არტისტი იყო და ძალიან დიდი რესურსი ჰქონდა. მისი სამუშაო ეთიკა ჩემთვის სამაგალითო იყო. ძალიან მკაცრი იყო, ყვირილამდე, ხშირად ჩხუბამდე მკაცრიც. ჩაწერის პროცესში და ცეკვის დადგმის პროცესში ძალიან მომთხოვნი იყო. გული იმაზე მწყდება, რომ იმ პერიოდისთვის რამხელა ნიჭი და ინტელექტუალური შესაძლებლობაც ჰქონდა, იმის მეათედიც ვერ გამოიყენა. ბევრი ხელისშემშლელი ფაქტორი ვერ გადალახა და ეს ყველაფერზე ძალიან დაეტყო - როგორც ცხოვრების წესზე, ასევე მუსიკაზე.

დე-კა: როგორი ემსი არის შენთვის საინტერესო?

- ჯერონიმო

დე-კა: შენ გამორჩეულად კარგი ლირიკოსი ხარ და ტექსტებს დიდ ყურადღებას აქცევ. როდის მიხვდი რომ შენთვის ჰიპ-ჰოპში ეს კომპონენტი მნიშვნელოვანია?

ჯერონიმო: ბავშობიდან კითხვა მიყვარდა. ლიტერატურის სიყვარული მქონდა და წერა რომ დავიწყე, ეგ ყველაფერი ბუნებრივად მოხდა. ვიცოდი ჩემთვის საინტერესო რა იყო და მინდოდა ჩემი ტექსტიც ასეთი გამოსულიყო. ზოგადად განათლება ამ საქმეში მნიშვნელოვანი მგონია. ნებისმიერი საინტერესო რამის დაწერას და ზოგადად შექმნას განვითარებული ფანტაზიის უნარი ჭირდება.  ჩემთვის კითხვა ერთ-ერთი გზაა, რაც ამ უნარებს ანვითარებს. ისე კი რაც შეიძლება მეტი ინფორმაციის მიღებაა საჭირო - ბევრი და სწორი ინსპირაცია... ზოგ ადამიანს თანდაყოლილი, ბუნებრივი ინტელექტი და სიბრძნე აქვს. მაგალითად, კაზის შემთხვევაში, ასე იყო. რომ მოგეკლა, წიგნს ვერ წააკითხებდი, მაგრამ მაინც ძალიან სწორი აზროვნება და მდიდარი ფანტაზიის უნარი ჰქონდა. ზოგს ეს თანდაყოლილი ნიჭი არ გააჩნია და სწორ რელსებზე დასადგომად მეტი ინფორმაციის მიღება ჭირდება. 

დე-კა: ქართულ ჰიპ-ჰოპ სცენაზე რას ფიქრობ?

ჯერონიმო: ძალიან მიჭირს ცუდის თქმა, არ მინდა რომ ვთქვა და არც ვიტყვი. ნაგავი ყველგან კეთდება და ამას ყურადღება არ უნა მივაქციოთ. ბევრი ნიჭიერი რეპერი და პროდუსერი გვყავს. ძალიან კარგი თაობა მოდის, სწორი აღქმებით. რაც გვაკლია, არის მუსიკალური ლეიბლები, რომლებიც მასალას სწორად გადაანაწილებენ, მუსიკას პროდუქტის სახეს მიცემენ და არტისტებს მეტ მოტივაციას გაუჩენენ. პოტენციალი ძალიან დიდია. ეგ ტალღა რომ დაიწყება, მერე მას ვეღარაფერი შეაჩერებს. მეც გამომიცდია ჩემ თავზე - ქუთაისში იმ პერიოდში, როდესაც ბუმი იყო და პოპულარულები გავხდით, ყოველ მეორე ადამიანს რეპერობა უნდოდა. ასეთი ამბები გადამდებია. 

დე-კა: ქართველი არტისტებიდან ვის გამოარჩევდი?

ჯერონიმო: ბევრი კარგი არტისტია. ზოგი ტექნიკურად ძალიან კარგია, მაგრამ საერთოს ვერ ვპოულობ. ეს გემოვნების ამბავია. ჩემი საყვარელი ემსი ყოველთვის კაზი ჯაზი იყო და ახლაც ასეა. ასევე Mush One-ს გამოვყოფდი. კიდევ ბევრი არტისტია, ვინც მეამაყება, რომ ჩემი კოლეგა და მეგობარია.

დე-კა: ფავორიტი პროდიუსერები რომ გვითხრა.

ჯერონიმო: ქართველი პროდიუსერებიდან TM-ს გამოვყოფდი. ასევე საბანა და მიშო ურუშაძე. უცხოელებიდან ბევრია: DOOM, Dilla, Pete Rock, RZA, DJ Premier  და ა.შ. ჩვენი კლასიკოსები რა... (იცინის)

დე-კა: ფავორიტი ემსი ლირიკული თვალსაზრისით.

ჯერონიმო: Mos Def

დე-კა: ფავორიტი ფლოუ?

ჯერონიმო: Redman

დე-კა: ფავორიტი ხმა?

ჯერონიმო: Method Man

დე-კა: ფავორიტი ემსი ტექნიკური თვალსაზრისით?

ჯერონიმო: Busta Rhymes

დე-კა: ჰიპ-ჰოპის რომელი ქვეჟანრები გიყვარს, რომელს გამოარჩევ?

ჯერონიმო: ყველაფერს ვუსმენ, მაგრამ ყველაზე მეტად კლასიკური ჰიპ-ჰოპი მიყვარს. ბუმ-ბეპი! ჩემი ვიბრაცია ეგ არის.

დე-კა: შენ გამორჩეული ცოცხალი შესრულება გაქვს ხოლმე. ლაივს და სტუდიაში მუშაობას ერთმანეთს როგორ შეადარებ?

ჯერონიმო: შეიძლება ითქვას, რომ მე ლაივ ემსი ვარ. სტუდიაში მუშაობაც ეგრე მიყვარს, იმპროვიზაციით და ერთი ამოსუნთქვით. ლაივი კი სასწაულ ემოციებს მაძლევს. როდესაც მე და მსმენელი ერთმანეთის ვიბრაციას ვიჭერთ, საოცარი აურა იქმნება. ჩემთვის მთავარი ემოცია ეგ არის, ეგეთ დროს ბავშობაში ვბრუნდები. რაღაცას რომ ეძებ - სიყვარულს, პატივისცემას, მაგას ვხედავ ხოლმე მათში, ვინც ტრეკს ჩემთან ერთად ასრულებს და ეს შეუფასებელი ემოციაა. ამისთვის ვცხოვრობ. სტუდიაში მუშაობა ჩემთვის უფრო რუტინაა. ცოცხალ შესრულებას რაც შეეხება, ამისთვის ემსის კიდევ ცალკე უნარები სჭირდება. ძალიან მნიშვნელოვანია სუნთქვის კონტროლი, ენერგიის განაწილება და ა.შ. ეს ცალკე ოსტატობას მოითხოვს, რაც გამოცდილებასთან ერთად მოდის.

დე-კა: ახლა რას აკეთებ, ამ მომენტში რაზე მუშაობ?

ჯერონიმო: დღევანდელ დღეს ძირითადად პროდაქშენით ვარ დაკავებული. ერეკლე დეისაძის ახალ ალბომზე დავასრულეთ მუშაობა. ბიჭებს პოსტ-პროდაქშენზე დავეხმარე და ასევე ალბომის მიქსინგი და მასტერინგი გავაკეთე. 

დე-კა: რას ფიქრობ, შეიძლება ოდესმე ჰიპ-ჰოპმა თავი ამოწუროს?

ჯერონიმო: ამაზე ხშირად მიფიქრია, ალბათ შენც, რომ იმ ყველაფრის მერე, რაც შეიქმნა, კიდევ რა შეიძლება გაკეთდეს?! მაგრამ გასულა დრო და ეს სიტყვები, თუ ფიქრები, უკან წამიღია. დიდი ხანია, რაც ჰიპ-ჰოპს ვუსმენ და ამ დროის მანძილზე რეპმა, ანუ ჰიპ-ჰოპის ვერბალურმა ნაწილმა, საერთო ბევრ მუსიკალურ მიმდინარეობასთან გამონახა. ასევე შეიძლება სულ ახალი ჟღერადობებიც გაჩნდეს, ან ძველი სახეშეცვლილი ფორმით დაბრუნდეს. როდესაც მემფისური ჰიპ-ჰოპი იქმნებოდა, მაშინ მას თითქმის არავინ უსმენდა, მაგრამ დღეს ტრეპის პოპულარობამ განაპირობა, რომ მემფისური ჰიპ-ჰოპი თავიდან აღმოაჩინეს და პრაქტიკულად ამ სტილის რენესანსი მოხდა. იგივე შეიძლება სხვა სტილებთან მიმართებაშიც ვიფიქროთ. შესაძლოა, ოდესმე ნიუ-იორკული ჟღერადობა დაბრუნდეს, ახალი ფორმით, მერე ჯი-ფანკი და ა.შ.. ახალი ტენდენციები, როგორც წესი, კარგად დავიწყებულ ძველს აცოცხლებს ხოლმე და არ გამიკვირდება, რომ მომავალშიც იგივე მოხდეს.

ავტორი: გიორგი ზურაბიშვილი